خیلی‌ها بلد نیستن چطوری باید برنامه ریزی کنن. خیلی‌ها هم برنامه ریزی میکنن اما نمی‌تونن بهش عمل کنن. در این مقاله ۱۰ دلیل اینکه به برنامه ریزی نیاز داریم رو توضیح میدیم. به تفاوت زندگی افراد با برنامه و بی‌برنامه اشاره می‌کنیم تا اگه اهل برنامه ریزی یا عمل بهش نیستید از امروز روش‌تون رو عوض کنید. در نهایت راه درست برنامه زیری رو بهتون توضیح میدیم تا با عمل به اون بتونید برنامه‌هایی رو که ریختید اجرایی کنید.
برنامه ریزی چیست و چرا باید برنامه ریزی کنیم؟
برنامه ریزی یعنی اینکه برای رسیدن به بهترین نتیجه، مشخص کنیم چه کاری رو در چه زمانی باید انجام بدیم. همین جمله ساده مشخص میکنه که چرا باید برنامه‌ریزی داشته باشیم. در ادامه با توجه به همین جمله کوتاه، دلایل اینکه به برنامه‌ریزی نیاز داریم رو توضیح میدیم.
۱- پیش‌بینی مشکلات
وقتی داریم تعیین می‌کنیم چه کاری رو در چه زمانی انجام بدیم، در واقع داریم کارها رو پیش‌بینی می‌کنیم. در نتیجه می‌تونیم مشکلاتی که برای انجام هر کار ممکنه بوجود بیاد رو پیش‌بینی کنیم.
۲- استفاده بهتر از امکانات
تمام امکانات رو در نظر بگیرید
وقتی می‌خوایم برای انجام یک کار زمان تعیین کنیم، حتما امکاناتی که در اختیار داریم رو در نظر می‌گیریم. همین کمک میکنه بتونیم تمام امکاناتمون رو فهرست کنیم و بهتر ازشون استفاده کنیم.
۳- افزایش احتمال رسیدن به هدف
وقتی مشخص می‌کنیم چه کاری رو باید در چه زمانی انجام بدیم، در واقع احتمال رسیدن به هدف و موفقیت رو افزایش میدیم.
۴- سریع‌تر رسیدن به هدف
وقتی زمان انجام هر کاری مشخص شده، زمان‌های پِرت کمتری داریم. یعنی از اونجایی که برای شروع و پایان هر کاری زمان دقیقی مشخص کردیم، دیگه وقتمون رو بی‌خود تلف نمی‌کنیم.
۵- افزایش تمرکز روی هدف
وقتی مسیر رسیدن به هدف رو برنامه‌ریزی کردیم و زمان انجام هر کاری مشخص شده، طبیعتا تمرکزمون روی هدف بیشتر میشه.
۶- امکان بررسی انحراف از مسیر موفقیت
اگه بتونید انحراف از مسیر موفقیت رو تشخیص بدید تو هزینه‌هاتون صرفه جویی میشه
وقتی تمام کارها رو زمانبندی کردیم، اگه از زمانبندی و برنامه‌ریزیمون عقب بمونیم می‌تونیم متوجه بشیم که یه جای کار می‌لنگه. می‌تونیم علت رو بررسی و برطرف کنیم.
۷- جلوگیری از نگرانی و اضطراب
برنامه ریزی به ۲ دلیل مانع نگرانی و اضطراب میشه. یکی اینکه وقتی بدونیم چه کاری رو در چه زمانی باید انجام بدیم دیگه نگرانی برامون بوجود نمیاد. یکی دیگه اینکه اگه بتونیم طبق برنامه پیش بریم، مطمئن هستیم که مسیرمون درست هست. پس جایی برای اضطراب نمی‌مونه.
۸- افزایش اعتماد به نفس
خیلی اوقات اعتماد به نفس خودمون رو از دست میدیم چون نتایج خوبی نمی‌گیریم یا اصلا نمی‌دونیم کِی باید چه کاری رو انجام بدیم. با برنامه‌ریزی هم می‌تونیم نتایج بهتری بگیریم هم زمان انجام هر کاری رو به خوبی مشخص می‌کنیم. پس اعتماد به نفسمون بالا میره.
۹- باورپذیر شدن امکان موفقیت
با برنامه ریزی، رسیدن به موفقیت غیر ممکن به نظر نمی‌رسه
وقتی از دور یک قله کوه رو تماشا کنیم شاید فتح کردنش برامون غیر ممکن به نظر برسه. اما اگه مسیر رسیدن به قله‌ی کوه رو دقیق بررسی کنیم، دیگه می‌تونیم خودمون رو بالای اون قله تصور کنیم. برنامه‌ریزی کمک میکنه مسیر رسیدن به موفقیت رو برای خودمون شفاف کنیم. بنابراین رسیدن به موفقیت برامون باور پذیر میشه.
۱۰- کاهش درصد خطا
وقتی مشخص شده چه کاری رو در چه زمانی انجام بدیم، مسیر رسیدن به موفقیت مشخص شده و می‌تونیم انحراف از مسیر رو تشخیص بدیم، طبیعتا درصد خطامون کاهش پیدا میکنه.
۶ تفاوت افراد با برنامه و افراد بی‌برنامه
زندگی با برنامه ریزی و بدون اون خیلی متفاوت هست
همونطور که در بالا اشاره کردیم، برنامه‌ریزی ۱۰ تا ویژگی خیلی مهم داره. پس طبیعی هست که زندگی آدم‌هایی که برنامه ریزی میکنن و نمی‌کنن باهام تفاوت‌های قابل توجهی داشته باشه. در ادامه ۶ تفاوت مهم در زندگی این دو دسته افراد رو بررسی می‌کنیم.
۶ ویژگی‌های افرادی که برنامه‌ریزی می‌کنند
- امید و انگیزه دارند: از اونجایی که میدونن چه زمانی به چه هدفی می‌رسن همیشه در زندگی امید و انگیزه دارن
- با پول و زمان کمتری به هدف می‌رسند: این افراد چون پیش از شروع حرکت، نقشه راه رو کشیدن، با پول و زمان کمتری می‌تونن به هدف برسن.
- مشکلات را راحت‌تر حل می‌کنند: از اونجایی که برای برنامه ریزی بهتر، مشکلات رو پیش‌بینی کردن، راحت‌تر می‌تونن از پس مشکلات بربیان.
- در مسیر موفقیت، مقاومت بیشتری دارند: این افراد هم برای رسیدن به هدف انگیزه دارن هم آمادگی بیشتری برای روبرو شدن با مشکلات دارن. بنابراین مقاومت بیشتری از خودشون نشون میدن و به قول معروف زود جا نمی‌زنن.
- راحت‌تر کمک دیگران را جلب می‌کنند: همونطور که گفتیم افرادی که برنامه ریزی میکنن، تمام امکاناتشون رو فهرست میکنن. یکی از این امکانات همراهی و کمک اطرافیان هست. به همین خاطر می‌بینیم که این افراد راحت‌تر می‌تونن همراهی دیگران رو جلب کنن، چون از قبل براش برنامه ریزی کرده بودن.
- کمتر از این شاخه به آن شاخه می‌پرند: آدم‌هایی که اهل برنامه ریزی هستند، خوب میدونن چه چیزی می‌خوان و مسیر رسیدن به اون رو برای خودشون طراحی میکنن. بنابراین کمتر از این شاخه به اون شاخه می‌پرن. چون همیشه در حال پیگیری اهداف و برنامه‌هاشون هستن.
۶ ویژگی افراد بی‌برنامه
اوضاع افراد بی‌برنامه خیلی اوقات اینطوری هست
- پیر می‌شوند اما به هدفی نمی‌رسند: این افراد ممکنه پیر بشن اما چون برای رسیدن به اهدافشون برنامه ریزی نکردن، به هیچ کدوم از اهدافشون نرسن.
- پول خود را هدر می‌دهند: از اونجایی که افراد بی‌برنامه مسیر درستی برای خودشون مشخص نکردن ممکنه مدام به بی‌راهه برن و مجبور بشن هزینه‌هایی که لازم نیست رو پرداخت کنن.
- نمی‌توانند از پس مشکلات بر بیایند: وقتی بدون برنامه ریزی کاری رو شروع کنیم، قطعا مشکلات احتمالی رو پیش‌بینی نکردیم. پس در برخورد با مشکلات ممکنه کم بیاریم.
- دیگران و شرایط را مقصر می‌دانند: این افراد چون برای استفاده از شرایط و جلب کمک دیگران برنامه ریزی نکردن، نمی‌تونن جایی که نیاز به کمک دیگران دارن، همراهی اون‌ها رو جلب کنن. بنابراین معمولا دیگران رو در شکست‌های خودشون شریک میدونن.
- در مقابل مشکلات مقاومت نشان نمی‌دهند: افراد بی‌برنامه انگیزه کمی برای رسیدن به موفقیت دارن، چون یا مسیر براشون شفاف نیست یا رسیدن به هدف رو سخت تصور میکنن. در نتیجه دربرابر مشکلات نمی‌تونن مقاوت کنن.
- دیگران و شرایط، آن‌ها را در زندگی هدایت می‌کنند: وقتی کسی در زندگی برنامه ریزی نداشته باشه، ناخودآگاه دیگران براش برنامه ریزی میکنن و برای زندگیش تصمیم می‌گیرن.
حالا که هم با لزوم برنامه ریزی آشنا شدیم، هم تفاوت زندگی افراد با برنامه و بی‌برنامه رو به خوبی بررسی کردیم، باید با روش درست برنامه‌ریزی آشنا بشیم. روشی که باهاش به خوبی برنامه‌ریزی کنیم و بتونیم به برنامه‌ای که ریختیم به درستی عمل کنیم.
چطور باید برنامه ریزی کنیم؟
برای برنامه ریزی درست به همه نکات توجه کنید
برای برنامه ریزی درست باید این ۹ مرحله رو طی کنیم.
- مشخص کنید به چه منابعی برای رسیدن به هدف نیاز دارید.
- میزان منابع مورد نظر رو به دقت مشخص کنید.
- تمام امکانات موجود یا امکاناتی که می‌تونید بدست بیارید رو یادداشت کنید.
- مشخص کنید برای رسیدن به هدف کدوم منابع رو در اختیار ندارید و چطور باید اون‌ها رو بدست بیارید.
- مشخص کنید چقدر طول میکشه تا این منابع رو تهیه کنید.
- مراحلی که باید طی کنید تا به موفقیت برسید رو مشخص کنید.
- مشکلاتی که در هر مرحله ممکنه باهاشون روبرو بشید رو یادداشت کنید.
- با توجه به منابع و امکاناتی که دارید (جوابی که به ۵ سوال اول دادید) و مشکلات موجود، زمان شروع و پایان هر مرحله رو مشخص کنید.
- حرکت در مسیر رسیدن به موفقیت رو شروع کنید.
در انتها به این نکته هم دقت داشته باشید. ممکنه برای رسیدن به موفقیت، لازم باشه برای یه سری موارد یا حل بعضی مشکلاتی که داخل برنامه‌تون بوجود میاد، دوباره برنامه ریزی کنید. یعنی یک برنامه ریزی تو در تو. امیداوریم با برنامه ریزی درست و اصولی بتونید در مسیر رویاهاتون گام بردارید.
گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات